Vietnam Airlines được thành lập vào năm 1956 do Chính phủ Việt Nam sở hữu. Hãng có trụ sở chính tại số 200 Nguyễn Sơn Đề, quận Long Biên, Hà Nội.

Vietnam Airlines là hãng hàng không quốc gia hoạt động với biểu tượng “Bông Sen Vàng”. Đây là sáng tác của họa sĩ Victor Kubo. Đây là một biểu tượng có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với Vietnam Airlines và cả người dân Việt Nam. Nó là biểu tượng cho sự khai sáng và hoàn mỹ theo triết học nhà Phật và phản ánh sức vươn lên của dân tộc Việt Nam. Hơn thế nữa nó còn phản ánh lịch sử, văn hóa Việt Nam, thu hút sự chú ý và khơi gợi niềm từ hào dân tộc.

Với khẩu hiệu “sải cách vươn cao”, Vietnam Airlines luôn không ngừng phát triễn và mở rộng hệ thống đường bay của mình. Vietnam Airlines có căn cứ hoạt động tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và sân bay Nội Bài với đường bay đến 49 sân bay trên 26 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngoài ra, Vietnam Airlines còn có thỏa thuận liên doanh với 23 hãng hàng khác không trên thế giới giúp cho mạng lưới đường bay của Vietnam Airlines có mặt Châu Á, Châu Phi, Châu Úc và cả Bắc Mỹ.

Trong suốt 20 năm hoạt động với tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 2 con số, Vietnam Airlines không ngừng lớn mạnh và vươn lên để trở thành một hãng hàng không có uy tín trong khu vực. Trong nhiều năm qua, Vietnam Airlines đã vinh hạnh nhận được nhiều giải thưởng có uy tín cả trong và ngoài nước. Gần đây nhất vào năm 2015, Vietnam Airlines vinh hạnh được Tổ chức đánh giá vé xếp hạng hàng không Anh SkyTrax trao chứng chỉ công nhận là hãng Hàng không 4 sao. Đây là một bước ngoặc lớn, đánh dấu tên tuổi của Vietnam Airlines trên trường quốc tế.

Cho đên cuối năm 2015, đầu năm 2016, Vietnam Airlines chiếm khoảng 47,6% thị phần các hàng không nội địa tại Việt nam. Còn lại thuộc về VietJet  Air (28,8%),  Jetstar Pacific Airlines - công ty con của Vietnam Airlines với 79% cổ phần (14,9%) và VASCO. Về hàng không quốc tế, Vietnam Airlines giữ 7 phần khách du lịch bay đến và rời Việt Nam.

Vietnam Airlines là hãng hàng không quốc tế năng động, hiện đại và mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của Việt Nam. Vietnam Airlines thực hiện chiến lược phát triển đội bay theo hướng ưu tiên chọn các loại máy bay công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường đồng thời liên tục nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của hành khách. Trên các chuyến bay của Vietnam Airlines có ba hạng ghế là hạng thương gia, hạng phổ thông đặc biệt và hạng phổ thông với những chính sách và ưu đãi riêng nhằm mang đến sự thuận tiện và hài lòng cho hành khách.

Vietnam Airlines được thành lập vào ngày 15 tháng 1 năm 1956 khi Thủ tướng Chính Phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ký Nghị định số 666/ TTg thành lập Cục Hàng Không Dân dụng Việt Nam. Vào thời gian này đội bay của hãng hàng không Vietnam Airlines chỉ gồm 5 chiếc. Chuyến bay nội địa đầu tiên của Vietnam Airlines là tuyến Nội Bài – Vinh – Đồng Hới được khánh thành vào ngày 2 tháng 9 năm 1956 với mức giá vé là 30 đồng tiền miền Bắc

Năm 1958 tuyến Hà Nội – Nà Sản – Điện Biên được Vietnam Airlines vận hành với chiếc máy bay vận tải Antonov An-2 mang số hiệu 30C. Sau chiến dịch Điện Biên Phủ, tất cả máy bay muốn bay ra miền bắc Việt Nam đều phải xin phép cơ quan điều phái của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đặt tại phi trường Gia Lâm, Hà Nội. Bộ chữ tín hiệu mới là HN được sử dụng thay cho chữ F2Y trước đó của Pháp.

Năm 1956 hàng không Dân dụng Việt Nam mở đường bay quốc tế đầu tiên đến Trung Quốc. Tiếp theo đó là các đường bay đi Viêng Chăn vào năm 1976, đi Băng Cốc năm 1978. Năm 1976, hàng không Dân dụng Việt Nam được đổi tên thành Tổng cục Hàng không Dân dụng Việt Nam. Cũng trong năm 1976, Tổng cục Hàng không Dân dụng Việt Nam tiếp nhận toàn bộ tài sản của Air Vietnam bao gồm một chiếc Boeing 707, một chiếc Boeing 727-100.

Trong thời gian này hàng không dân dụng Việt Nam là thành viên chính thức của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO). Lúc bấy giờ, tên giao dịch của Hàng không Dân dụng Việt Nam là Vietnam Civil Aviation, tuy nhiên trên một số chuyến bay đến các nước phương Tây, tên giao dịch Air Vietnam vẫn được sử dụng.

Trong vòng 10 năm từ năm 1980 đến năm 1990, mạng đường bay của Vietnam Airlines được mở rộng đến Singapore, Hồng Kông, Manila, Kuala Lumpure. Cũng trong năm 1990, Vietnam Airlines bắt đầu đàm phán về việc sử dụng các máy bay phương Tây, nhưng cuối năm Vietnam Airlines phải hủy bỏ đơn hàng mua 2 chiếc Airbus A310 vì nó sử dụng động cơ của Hoa Kỳ.

Tháng 1 năm 1991, Vietnam Airlines ký hợp đồng thuê ướt một chiếc Boeing 737-300 trong màu sơn của Vietnam Airlines từ Transvia Thái Lan, nhưng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ gây áp lực khiến cho Transvia phải hủy bỏ hợp đồng. Do đó, Vietnam Airlines đã chuyển sang đàm phán với TEA Basle và đồng thời đàm phán với chức trách Hoa Kỳ trong năm 1991. Cuối cùng một giải pháp đã được đưa ra đó là tất cả máy bay phải được đăng ký ở Việt Nam nhưng không được gắn bất kỳ dấu hiệu gì của Việt Nam thì những chiếc máy bay đó có thể được phục vụ với danh nghĩa Vietnam Airlines. Vào ngày 15 tháng 2 năm 1992, chiếc Boeing 737-300 lần đầu được khai thác bởi phi công TEA Basle với phi hành đoàn người Việt Nam. Trên giấy tờ đó là hợp đồng Vietnam Airlines cung cấp dịch vụ cho TEA Basle nhưng thực tế đó là hợp đồng thuê ước.

Tháng 12 năm 1991, Vietnam Airlines và Cathay Pacific đạt thỏa thuận liên danh khai thác đường bay HAN-HKG và SGN-HKG. Tháng 10 năm 1992, Vietnam Airlines tiếp nhận chiếc Airbus A310 từ Jes Air của Bulgaria, tuy nhiên động cơ của chiếc này bị hỏng và phải nằm lại Đài Bắc trong nhiều tháng trời. Vietnam Airlines và Jes Air không thống nhất được việc chi trả chi phí sửa chữa nên chiếc này bị thay bởi một chiếc Airbus A310 khác của GATX, tuy nhiên vẫn được điều hành bởi Jes Air.

Vietnam Airlines cũng có một tranh chấp tương tự với United Technologies khiến cho hãng này quyết định chuyển sang sử dụng máy bay Boeing cho các chuyến bay đường dài. Tháng 1 năm 1993, Vietnam Airlines thuê một chiếc Boeing 767-200ER  từ Ansett Worldwide Aviation Services. Sau đó một năm Vietnam Airlines thuê một chiếc Boeing 767-300ER  từ Royal Brunei Airlines.

Tháng 4 năm 1993, Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam được thành lập với tên giao dịch tiếng anh là Vietnam Airlines. Đây là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Cục Hàng không Dân dụng Việt Nam.

Tháng 10 năm 1993, ba chiếc Airbus A320 đầu tiên được thuê từ Air France nha nhập vào đội bay của Vietnam Airlines với hợp đồng 2 năm. Tháng 2 năm 1994, Vietnam Airlines thuê thêm 2 chiếc nữa. Bên cạnh đó Vietnam Airlines còn được Air France giúp đỡ đào tạo đội ngũ nhân viên, phi công và phi hành đoàn. Vào lúc này, mạng lưới đường bay của Vietnam Airlines đã được mở rộng đến Paris, Tokyo, Seoul, Đài Bắc, Sydney, Melbourn.

Tháng 2 năm 1994, tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton dỡ bỏ lệnh cấm Việt Nam, điều này đã cho phép Vietnam Airlines mua thêm các máy bay phương Tây. Cũng trong tháng 4 năm 1994, Vietnam Airlines thông báo từng bước ngưng sử dụng các máy bay Liên Xô. Tính đến tháng 4 năm 1995 đội bay Vietnam Airlines có tổng cộng 41 chiếc phục vụ tại 14 sân bay nội địa và 16 điểm đến quốc tế.

Ngày 27 tháng 5 năm 1995, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Võ Văn Kiệt ký quyết định thành lập Tổng công ty Hàng không Việt Nam mang tên Vietnam Airlines trên cơ sở sáp nhập 20 doanh nghiệp hoạt động kinh doanh hàng không mà Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam là nòng cốt.

Giữa năm 1995, 2 chiếc Fokker 70 được mua với giá 50 triệu USD để thay thế cho đội bay Tupolev Tu-134 trong các đường bay nội địa tại Việt Nam.

Tháng 12 năm 1995, Vietnam Airlines tiến hành đàm phán với GECAS thuê 3 chiếc Boeing 767-300ER từng phục vụ cho Continental Airlines để thay thế cho 3 chiếc Boeing 767-300ER và 1 chiếc Boeing 767-200ER được thuê từ AWAS và Royal Brunei Airlines.

Ngày 20 tháng 10 năm 2002, Vietnam Airlines giới thiệu biểu tượng mới là Bông Sen Vàng. Đây là biểu tượng thể hiện sự phát triển của Vietnam Airlines để trở thành Hãng hàng không có tầm cỡ và bản sắc trong khu vực và thế giới. Đây được xem là bước khởi đầu cho chương trình định hướng toàn diện về chiến lược thương của Vietnam Airlines. Cùng với đó là những cải tiến vượt trội về chất lượng dịch vụ và mở rộng mạng đường bay, đặc biệt là nâng cấp đội máy bay.

Tháng 10 năm 2003 Vietnam Airlines tiếp nhận và đưa vào khai thác chiếc máy bay Boeing 777 hiện đại với nhiều tính năng ưu việt. Đây là một trong số 6 chiếc Boeing 77 được đặt mua của Boeing. Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu chương trình hiện đại hóa đội bay của Vietnam Airlines. Ngày nay, Vietnam Airlines là một trong những hãng hàng không quốc gia chất lượng và uy tín nhất ở Việt Nam và cả trong khu vực Đông Nam Á. Vietnam Airlines sở hữu đội bay trẻ và hiện đại nhất trong khu vực với độ tuổi trung bình của đội bay là 5,4 năm.